Ιστορική ανασκόπηση

Άβαταρ μέλους
Antonis
Διαχειριστής
Διαχειριστής
Δημοσιεύσεις: 10546
Εγγραφή: 15 Δεκ 2011, 20:57
12
Τοποθεσία: Θεσσαλονίκη
Has thanked: 26271 times
Been thanked: 25719 times

Με αφορμή μια κουβέντα που είχα με ένα φίλο μου σήμερα, που μου είπε ότι επισκεύτηκε πρόσφατα το οχυρό "Ρούπελ", θα ήθελα να σας κάνω μια μικρή παρουσίαση. Είναι κάτι το διαφορετικό, αλλά νομίζω ότι αξίζει να γίνει αυτή η αναφορά. Εγώ είχα την τύχη να το επισκευτώ 2 φορές, μια στο δημοτικό (όταν τέτοιου είδους εκδρομές ήταν ακόμη στην ατζέντα της παιδείας) και μια πρόπερσι το καλοκαίρι. Ενδεχομένως, μερικά παιδιά να μην είχαν ποτέ την δυνατότητα να το επισκευτούν και είναι κρίμα να μην το γνωρίζουν.

Τρέφω μεγάλη αγάπη για την σύγχρονη ελληνική ιστορία (από το 1821 έως σήμερα) και έχω διαβάσει αρκετά σε αυτό το κομμάτι, κυρίως την περίοδο 1897-1940. Για κάποιον ανεξήγητο λόγο πάντα με γοήτευε αυτή η περίοδος, άνθρωποι με άλλα ιδανικά, η λέξη πατρίδα για την πλειοψηφία, που την είχαν πραγματικά στερηθεί, είχε άλλη σημασία. Πριν γράψω κάποια τεχνικά στοιχεία, να πω ότι η όλη έμπνευση, μελέτη και κατασκευή ήταν καθαρά ελληνική, από Έλληνες μηχανικούς και εργάτες, με τις όποιες δυσκολίες παρουσίαζε το εγχείρημα για την κατάσταση της Ελλάδας των χρόνων εκείνων. Και δείχνει πως όταν υπάρχει όραμα και θέληση, μπορούν να γίνουν πολλά.


Η οχύρωση πριν τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο

Η Οχύρωση ξεκίνησε την περίοδο 1913-1914 μετά από εισήγηση του Ι.Μεταξά Αντισυνταγματάρχη τότε του Μηχανικού και διευθυντή της Β’ Επιτελικής Διευθύνσεως, για τη δημιουργία μιας οχυρωτικής γραμμής. Τα οχυρά που κατασκευάστηκαν ήταν εννέα: ΡΟΥΠΕΛ, ΦΑΙΑ ΠΕΤΡΑ, ΠΕΡΙΘΩΡΙ, ΛΙΣΣΕ, ΤΟΥΛΟΥΜΠΑΡ, ΠΑΡΑΝΕΣΤΙΟ, ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ, ΔΟΒΑ ΤΕΠΕ. Τέλος οχυρώθηκε η Καβάλα ως δεύτερη τοποθεσία άμυνας.

Εικόνα

Το ΡΟΥΠΕΛ ήταν ένα μετρίου μεγέθους έργο, με ελαφρά σκεπάσματα για τη φρουρά και την αποθήκευση υλικού. Είχε περίμετρο 2-3 χιλιόμετρα για την καλύτερη προστασία των πυροβόλων. Στην διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου το ΡΟΥΠΕΛ καταλήφθηκε από γερμανοβουλγαρικές δυνάμεις. Το Οχυρό κρατήθηκε μέχρι το τέλος του πολέμου, το ζήτημα της οχύρωσης τέθηκε σε στερεότερη βάσει την δεκαετία του 1930.

Τι ήταν το οχυρό; Η οχύρωση είναι απαραίτητη για την ισχυρή αμυντική τοποθεσία. Με τον όρο Οχυρό εννοούνταν ένα σύνολο από επιφανειακά και υπόγεια έργα, κατασκευασμένα από οπλισμένο σκυρόδερμα (μπετόν αρμέ), που συνδέονταν μεταξύ τους με υπόγειες στοές και αποτελούσαν ένα ενιαίο σύνολο. Σκοπός των οχυρών ήταν να εμποδίσουν τη διέλευση από εχθρικών τμημάτων από σημαντικές οδεύσεις για όσο το δυνατό μεγαλύτερο διάστημα. Τα επιφανειακά έργα, που ονομάζονται ενεργητικά σκέπαστρα, είχαν προορισμό την προστασία των οργάνων πυρός και μέσων παρατήρησης. Τα ενεργητικά σκέπαστρα διακρίνονται με ορισμένους τύπους π.χ. πολυβολεία, ολμοβολεία, βομβιδοβολεία, παρατηρητήρια, σκέπαστρα προβολέων, σκέπαστρα οπτικών σταθμών κ.α.

Εικόνα

Ένα από τα σημαντικότερα ενεργητικά σκέπαστρα ήταν τα πυροβολεία που διακρίνοντας στης εξής κατηγορίες: πλαγιοφύλαξης, αντιαεροπορικά, αντιαρματικά, και αντιαρματικά περιπολίας (ενεργητικά σκέπαστρα έξω από το κύριο συγκρότημα των οχυρών).

Τα οχυρά διέθεταν υπόγεια καταφύγια για την ασφαλείς διαβίωση της φρουράς, ακόμα υπήρχαν διοικητήρια, θάλαμοι οπλιτών και αξιωματικών, τηλεφωνικά κέντρα, σταθμοί ασυρμάτου, μαγειρεία, αποθήκες (τροφίμων, καυσίμων, πυρομαχικών, κ.λ.π) που εξασφάλιζαν την αυτάρκεια των οχυρών για 10 μέρες, δεξαμενές νερού, αποχωρητήρια, μηχανοστάσια, σταθμοί πρώτων βοηθειών στοές επικοινωνίας κ.λ.π.


Σκοποί οχύρωσης - Τελική διάταξη γραμμής



Στον Μεσοπόλεμο, η οχυρωματική εργασία άνηκε στο Γενικό Επιτελείο Στρατού (ΓΕΣ), η εργασία έγινε σε δύο περιόδους.

Εικόνα

Στην πρώτη περίοδο η οχύρωση είχε αμυντικό προσανατολισμό με κύριο σκοπό την απόκρουση αιφνιδιαστικής επίθεσης. Στην πρώτη περίοδο ο αριθμός των οχυρών ήταν 15.

Στην δεύτερη περίοδο σχηματοποιήθηκε η οριστική μορφή των οχυρών που έγινε μετά την ανάληψη της αρχηγίας του ΓΕΣ από τον Αλέξανδρο Παπάγο. Σύμφωνα με τις αποφάσεις του, σκοπός της οχυρωμένης τοποθεσίας εκτός από τα καθήκοντα που είχαν στην πρώτη περίοδο, ήταν και η δυνατότητα να χρησιμοποιηθούν τα οχυρά ως τοποθεσία αντίστασης ολόκληρης της Στρατιάς και ως ορμητήριο για την ανάληψη επιθετικής πρωτοβουλίας προς τη Βουλγαρία. Ο αριθμός των κατασκευασμένων οχυρών αυξήθηκε σε 24 και για τα περισσότερα ορίστηκε αντοχή σε βολή πυροβολικού διάμετρος 220 χιλ.

Τον Απρίλιο του 1941 ήταν σχεδόν ολοκληρωμένα 21 οχυρά:

•Ανατολική Μακεδονία
* Περιοχή Μπέλες: Ποποτλιβίτσα, Ιστιμπέη, Κελκαγιά, Αρπαλούκι, Παλιουριώνες
* Περιοχή Αγκίστρου: Ρούπελ, Καρατάς, Κάλη
* Περιοχή Αλή Μπουτούς και Μαύρο Βουνό: Περσέκ
* Υψίπεδο Κάτω Νευροκοπίου: Μπαμπαζώρα, Μαλιάγκα, Περιθώρι, Παρταλούσκα, Ντασαβλή, Λίσσε,

Πυραμοειδές
* Περιοχή Βώλακα: Καστίλλο, Άγιος Νικόλαος, Μπαρτισέβα

•Δυτική Θράκη
* Ξάνθη: Εχίνος
* Κομοτηνή: Νυμφαία

Το Δίκτυο αυτό έμεινε γνωστό στην ιστορία ως "γραμμή Μεταξά", επειδή το μεγαλύτερο μέρος των οχυρών κατασκευάστηκε όταν ήταν πρωθυπουργός ο Ιωάννης Μεταξάς. Παρατηρήσεις για τα οχυρά από τους ξένους Το αξιόμαχο των οχυρών επισημάνθηκε από πολλές πλευρές. Γάλλος αξιωματικός, στον οποίο επιτράπηκε η επίσκεψη σε ανταπόδοση της αντίστοιχης που είχε γίνει από Έλληνες αξιωματικούς στη "γραμμή Μεταξά" με άδεια την Γαλλικής κυβερνήσεως εκφράστηκε με καλά λόγια για το έργο. Τα οχυρά επισκέφθηκαν Tούρκοι αξιωματικοί. Ο μεγαλύτερος έπαινος ήρθε από τους Γερμανούς αφού εντυπωσιάστηκαν από την αντίσταση των οχυρών. Στα τέλη του Μαΐου 1941 έφθασαν στην Ελλάδα ο Στρατηγός Σνάιντερ, ο Συνταγματάρχης Σράιμπερ, και ο Ταγματάρχης Θεοχάρης, απεσταλμένοι από το Επιτελείο της Ανώτατης Διοίκησης του Γερμανικού Στρατού, για να εξετάσουν την οχυρωματικοί γραμμή. Ο Στρατηγός Σνάιντερ ως εκπρόσωπος της επιτροπής είπε ότι η ελληνική οχύρωση αποτελούσε το χρυσό μέσο όρο μεταξύ του γαλλικού συστήματος και των άλλων κρατών και ήταν το πλέον κατάλληλο για ορεινά εδάφη όπως τα ελληνικά. Σχετικά με την αντοχή των έργων ο Γερμανός Στρατηγός ανέφερε ότι κατά τη διάρκεια των επισκέψεων του στην γραμμή παρατήρησε πως πολλά έργα είχαν δεχθεί βόμβες αεροπλάνων και οβίδες πυροβολικού με μόνο αποτέλεσμα κάποιες αποφλοιώσεις και ελαφρές ρωγμές, οι οποίες δεν επηρέασαν την εκτέλεση της αποστολής του. Επίσης μεγάλο θαυμασμό και έκπληξη τους προκάλεσαν οι κρυφές έξοδοι που άλλα οχυρά δεν είχαν.

Εικόνα

Το οχυρό Ρούπελ ήταν το μεγαλύτερο από όλα τα οχυρά της "γραμμής Μεταξά", το συγκρότημα εκτείνεται σε μέτωπο 2.500μ. και περιελάμβανε 123 ενεργητικά σκέπαστρα, το ανάπτυγμα των υπόγειων χώρων ήταν 1.849 τ.μ., ενώ οι στοές συγκοινωνίας ανέρχονταν σε 4.251 μ. Η συνολική έκταση ήταν 6.100 μ. και το σύνολο της φρουράς ήταν 1.397 άνδρες. Το κόστος κατασκευής του ήταν 111.540.000 δρχ. Για τα ενεργητικά σκέπαστρα του οχυρού δεν υπάρχει ξεκάθαρη εικόνα γιατί οι σχετικές πηγές είναι απόρρητες.

Σύμφωνα με τον Γεώργιο Γαζή η οχύρωση περιλάμβανε τα εξής ενεργητικά σκέπαστρα:

•Πολυβολεία 4 απλά, 18 διπλά
• Πυροβολεία πλαγιοφυλάξεις 2
• Αντιαρματικά πυροβολεία 1 απλό, 2 διπλά
• Αντιαεροπορικά πυροβολεία 2
• Ολμοβολεία 3 απλά, 1 διπλό
• Παρατηρητήρια 22 απλά, 1 διπλό
• Σκέπαστρα προβολέα 3
• Οπτικοί σταθμοί 2
• Έξοδοι 14 απλές, 3 με πολυβόλα
• Βομβιδοβολεία 1 απλό, 1 διπλό, 1 τριπλό


Το οχυρό ήταν εξοπλισμένο με τα εξής πυροβολεία:

• Πέντε αντιαρματικά πυροβόλα των 37 χιλ. στο λόφο Ουσίτας, στα αντερείσματα Μολών Λαβέ και στο λόφο Εξόδου
• Δύο ορειβατικά πυροβολεία 75/19 σε πυροβολεία πλαγιοφύλαξης
• Τρία πεδινά των 75 χιλ. σε ρόλο αντιαρματικής άμυνας του οχυρού σε ημιμόνιμα πυροβολεία (μαζί με δυο ορειβατικά συγκροτούσαν τον ουλαμό πυροβολικού του οχυρού)
• Τρία πεδινά πυροβόλα των 75 χιλ. σε αντίστοιχα αντιαρματικά περιπόλια επί της εθνικής οδού Κούλας – Σιδηροκάστρου
• Ένα κινητό αντιαρματικό των 47 χιλ. από ιταλικά λάφυρα
• Ένα αντιαεροπορικό των 20χιλ. στην Ουσίτα και ένα των 37 χιλ. στον Προφήτη Ηλία.


Με την ευκαιρία, ας δούμε και μια πραγματική ξενάγηση του χώρου όπως είναι σήμερα.




Πηγή κειμένου και φωτογραφιών: Ρουπελ
Άβαταρ μέλους
νικος
Λύκειο
Λύκειο
Δημοσιεύσεις: 1994
Εγγραφή: 11 Νοέμ 2012, 02:41
11
Τοποθεσία: ΣΙΦΝΟΣ
Has thanked: 42 times
Been thanked: 241 times
Ηλικία: 54

Μπραβο Αντωνη πολυ ωραια αναφορα. Πριν μερικα χρονια εκανα διακοπες, περιηγηση ( ας το πουμε ετσι) στην βορειο Ελλαδα με μηχανη . Ξεκινησαμε απο Νεστοριο Καστοριας μεχρι Εβρο (10 μηχανες). Καποια στιγμη μειναμε Ξανθη (καμπινγκ παντα) και ειπαμε να επισκεφτουμε το Ρουπελ το οποιο βρισκεται νομο Σερρων. Καμμια 150αρια χιλιομετρα απο εκει που ηματαν. Οταν φτασαμε η ωρα ηταν 1-1:30 το οχυρο δεχοταν επισκεψη μεχρι τις 12 τοτε. Αποφασισαμε να ξαναπαμε την επομενη πιο πρωι να το δουμε. Την επομενη ειμαστε εκει νωρις αλλα... ηθελε λεει αδεια απο την μεραρχεια για να μπουμε ετσι δεν το ειδαμε. 600 χιλιομετρα τσαμπα. Καποια στιγμη ομως θελω να ξαναπαω
Ολα ειναι δρομος
Άβαταρ μέλους
Fotakas
Εξειδίκευση
Εξειδίκευση
Δημοσιεύσεις: 4045
Εγγραφή: 31 Αύγ 2011, 17:49
12
Τοποθεσία: Ηλιούπολη
Has thanked: 1362 times
Been thanked: 4911 times
Ηλικία: 41

:thnx
Μπράβο Αντώνη, εξαιρετικό θέμα.

Ας μην ξεχνάμε και τη απάντηση του ηρωικού διοικητή του οχυρού Τγμρχη Γεωργίου Δουράτσου
«Τα Οχυρά δεν Παραδίδονται, Καταλαμβάνονται»,
στην γερμανική πρόταση για παράδοση (9 Απριλίου 1941)
Όσο κι αν κανείς προσέχει, όσο κι αν το κυνηγά
Πάντα πάντα θα 'ναι αργά, δεύτερη ζωή δεν έχει.

(Ο.Ε.)
Άβαταρ μέλους
iogi
Δάσκαλος Ξυρίσματος
Δάσκαλος Ξυρίσματος
Δημοσιεύσεις: 4992
Εγγραφή: 16 Ιούλ 2010, 10:31
13
Τοποθεσία: Αθήνα - Αμπελόκηποι
Has thanked: 22269 times
Been thanked: 7781 times
Ηλικία: 67

Πολύ ενδιαφέρον Αντώνη, :thnx
Antonis έγραψε: Γάλλος αξιωματικός, στον οποίο επιτράπηκε η επίσκεψη σε ανταπόδοση της αντίστοιχης που είχε γίνει από Έλληνες αξιωματικούς στη "γραμμή Μεταξά" με άδεια την Γαλλικής κυβερνήσεως εκφράστηκε με καλά λόγια για το έργο.
Εδώ φαντάζομαι εννοεί την "γραμμή Maginot"...
Γιάννης
Άβαταρ μέλους
Antonis
Διαχειριστής
Διαχειριστής
Δημοσιεύσεις: 10546
Εγγραφή: 15 Δεκ 2011, 20:57
12
Τοποθεσία: Θεσσαλονίκη
Has thanked: 26271 times
Been thanked: 25719 times

Ναι Γιάννη, μάλλον κατά λάθος γράφτηκε η "Γραμμή Μεταξά".
Άβαταρ μέλους
yiannischris
Δάσκαλος Ξυρίσματος
Δάσκαλος Ξυρίσματος
Δημοσιεύσεις: 5371
Εγγραφή: 22 Μαρ 2013, 09:22
11
Τοποθεσία: Patras
Has thanked: 8965 times
Been thanked: 17780 times
Ηλικία: 58

Μπράβο Αντώνη ,ωραία παρουσίαση.
Το οχυρό είχε επισκεφθεί ο αδελφός μου όταν υπηρετούσε εκεί κοντά.
Είναι μέσα στο πρόγραμμα επίσκεψης που θέλω να κάνω στη βόρεια Ελλάδα μαζί με τα παιδιά μου.
Γιάννης
Άβαταρ μέλους
aris22
Δάσκαλος Ξυρίσματος
Δάσκαλος Ξυρίσματος
Δημοσιεύσεις: 5381
Εγγραφή: 30 Απρ 2012, 07:08
11
Τοποθεσία: Θεσσαλονικη
Has thanked: 4470 times
Been thanked: 5443 times

Μπράβο Αντώνη πολύ καλή παρουσίαση. Το οχυρό το είχα επισκεφτεί γύρω στα 1989. Είχε διοργανωθεί επίσκεψη απο το τάγμα που υπηρετούσα στο Σιδηρόκαστρο . Σε κάτι τέτοια μέρη σε πιάνει δέος οταν τα επισκέπτεσαι....
Άρης

Ζούν ανάμεσα μας........
Άβαταρ μέλους
Apostolos
Δάσκαλος Ξυρίσματος
Δάσκαλος Ξυρίσματος
Δημοσιεύσεις: 6359
Εγγραφή: 22 Ιαν 2009, 14:06
15
Has thanked: 1394 times
Been thanked: 652 times
Επικοινωνία:

Μπράβο Αντώνη, ωραία παρουσίαση για ένα εξαιρετικό θέμα!
Νow Τhat Υou Αre Α Μan, Shave Like One.
or
Grow A Beard
(growing a beard doesn't mean you have to be ungroomed)
Άβαταρ μέλους
Antonis
Διαχειριστής
Διαχειριστής
Δημοσιεύσεις: 10546
Εγγραφή: 15 Δεκ 2011, 20:57
12
Τοποθεσία: Θεσσαλονίκη
Has thanked: 26271 times
Been thanked: 25719 times

Μερικές φωτογραφίες από την παλιά Αθήνα.

[youtube][/youtube]
Άβαταρ μέλους
Arisk
Λύκειο
Λύκειο
Δημοσιεύσεις: 2119
Εγγραφή: 16 Ιούλ 2010, 19:39
13
Τοποθεσία: Θεσσαλονίκη
Has thanked: 1273 times
Been thanked: 790 times

Απο αισθητικής πλευράς πολύ θα ηθελα να ζω τότε!!!
Άρης
Απάντηση

Επιστροφή στο “Ενημέρωση”