Ανοικτά χτένια : μύθοι και πραγματικότητα

[NYC1920]

Σύντομη εισαγωγή

Για αρκετές δεκαετίες το αποκαλούμενο ως παραδοσιακό ξύρισμα είχε σχεδόν εκλείψει μεταξύ των ανεπτυγμένων εθνών ,
ενώ αντίθετα ακόμη και στις μέρες μας διατηρείται στα λιγότερο αναπτυγμένα ,καθώς και στα αναπτυσσόμενα έθνη.
Αν και στα τελευταία μάλλον φθίνει .
Πρόσφατα δεδομένα όμως δείχνουν σαφή αυξητική τάση στα ανεπτυγμένα έθνη.
Η ανάκαμψη του παραδοσιακού ξυρίσματος στη Δύση ,με αργούς αλλά σταθερούς ρυθμούς,είναι δεδομένη.
Πάρα ταύτα, η πολυετής εγκατάλειψη του παραδοσιακού ξυρίσματος ,συμπαρέσυρε στη λήθη
σχεδόν οτιδήποτε σχετικό με τον παραδοσιακό τρόπο ξυρίσματος.
Άμεσο αποτέλεσμα είναι να επικρατούν -κάποιες φορές- ανακρίβειες ή λανθασμένες θεωρήσεις/αντιλήψεις .



" Οι μηχανές ανοιχτής χτένας είναι για εκείνους που ξυρίζονται κάθε τρεις μέρες και πάνω
ή μια φορά την εβδομάδα ή μια φορά το μήνα ,το τρίμηνο ,εξάμηνο ,κτλ . "

Η παραπάνω θεώρηση ακροθιγώς επικρατεί για διάφορους λόγους.
Η εγγενής ιδιότητα της ανοικτής χτένας ( open comb / oc ) να συνεχίζει να αποδίδει
καθώς συσσωρεύεται μείγμα από τμήματα τριχών και αφρού σε αυτή ,
αποτελεί έναν από αυτούς,τους λόγους.
Άρα η ανοικτή χτένα προορίζεται για μεγαλύτερα μήκη τρίχας.
Κάπως απλοϊκός ως συλλογισμός ,αλλά όχι απαραίτητα λανθασμένος.

Στην πραγματικότητα ,κάθε κλειστή χτένα (closed comb / cc ) ή
"συμπαγής δοκός/δοκός ασφαλείας" ( solid ή safety bar/ sb ) έχει τις
ίδιες δυνατότητες κοπής ,όσων αφορά τα μεγάλα μήκη τρίχας.
Η διαφορά έγκειται στη συχνότητα έκπλυσης του συσσωρευμένου
μείγματος τμημάτων των τριχών και αφρού.
Αν μη τι άλλο όμως ,αποτελεί καθοριστικό παράγοντα στην άνεση
και χρονική διάρκεια του ξυρίσματος.
Εκείνα που σίγουρα ισχύουν είναι πως η ανοικτή χτένα δύσκολα θα
"μπουκώσει" και πως ξεπλένεται από αφρό και κομμένες τρίχες
πιο εύκολα και γρήγορα από τους υπόλοιπους τύπους προστατευτικών .

Έτερος λόγος που οδηγεί στη ίδια θεώρηση είναι πως οι πρώτες αμφίκοπες ξυριστικές μηχανές
της Gillette ήταν ανοικτής χτένας, διότι οι περισσότεροι άρρενες της εποχής εκείνης ξυρίζονταν
συνήθως μία ή το πολύ δύο φορές εβδομαδιαίως .
Οι λεπίδες της εποχής και σχετικά δυσεύρετες ήταν,αλλά είχαν και υψηλή τιμή.
Επίσης είχαν σχετικά μεγάλο πάχος και στερούνταν τα επίπεδα αιχμηρότητας των σύγχρονων ,
καθώς και των διάφορων επιστρώσεων και επικαλύψεων.
Η τεχνολογία λοιπόν της εποχής δεν επέτρεπε την κατασκευή ξυριστικών λεπίδων,
που θα προσέφεραν καθημερινό ξύρισμα δίχως ερεθισμούς ή και τραυματισμούς.
Για όλους τους παραπάνω λόγους ,οι άρρενες της εποχής αναγκαστικά ξυρίζονταν μία
ή δύο φορές εβδομαδιαίως .
Όσοι ξυρίζονταν πιο συχνά ,απλά χρησιμοποιούσαν άλλες μεθόδους ή
αποτελούσαν πελατεία στα "μπαρμπέρικα" της εποχής .
Γνωρίζοντας ήδη τα δεδομένα ταύτα η Gillette προτίμησε την επιλογή
ανοιχτής χτένας ,για τις εγγενείς ιδιότητες της ,οι οποίες σημειώθηκαν προηγουμένως,
καθώς συμβάλλουν στην άνεση ,αλλά και στη μείωση του χρόνου της διαδικασίας του ξυρίσματος.


" Οι μηχανές ανοιχτής χτένας είναι πιο επιθετικές /αποδοτικές από τις μηχανές με
άλλου τύπου προστασία ασφαλείας ,λ.χ. κλειστής χτένας ή ράβδου/δοκού ασφαλείας "

Πρωτίστως ,θεωρώ δέον το να ξεκαθαριστούν οι όροι ¨επιθετική μηχανή" και "αποδοτική μηχανή ",
πριν συνεχίσουμε την ανάλυση της παραπάνω θεώρησης-αντίληψης .
Ως "επιθετικότητα" χαρακτηρίζεται η όποια τάση της μηχανής προς τραυματισμό ή ερεθισμό του δέρματος.
Οι χαρακτηριζόμενες ως "επιθετικές" μηχανές ,δηλαδή ,είναι εκείνες που λίαν ευκόλως θα τραυματίσουν
ή θα ερεθίσουν το δέρμα ,εφόσον φυσικά προηγηθούν άστοχες κινήσεις και πρακτικές ,λ.χ. κάποια
ατυχής οριζόντια ολίσθηση της μηχανής ή η άσκηση πίεσης αυτής στο δέρμα .
Ως "αποδοτικότητα" χαρακτηρίζεται το ικανό βάθος κοπής της μηχανής στην εφαρμογή της .
Οι χαρακτηριζόμενες ως "αποδοτικές " μηχανές ,δηλαδή ,είναι εκείνες που θα αφαιρέσουν
το τριχωτό πολύ κοντά στην εκβολή του από το δέρμα .
Ειρήσθω εν παρόδω ,ενίοτε απαντάται και ο χαρακτηρισμός " τραχιά μηχανή " ,που
δεν έχει να κάνει ούτε με την επιθετικότητα ,αλλά ούτε με την απόδοση της μηχανής ,
αλλά με την αίσθηση την οποία δημιουργεί κατά την εφαρμογή της .
Συνήθως αποδίδεται σε μηχανές με έντονο "πετάρισμα" της λεπίδας ( blade chattering )
ή/και με κακοτεχνίες στην κατασκευή του προστατευτικού ασφαλείας ,λ.χ. δόντια ή
ράβδος ασφαλείας με αιχμηρές γωνίες ,εναπομείναντα γρέζια κατεργασίας ,
τυχόν φλοίδες επιμετάλλωσης ,κτλ.

Η γεωμετρία ( έκθεση λεπίδας -διάκενο λεπίδας- γωνία λεπίδας ) καθορίζει κατά
κύριο λόγο την επιθετικότητα και την απόδοση της όποιας μηχανής και όχι
το είδος του προστατευτικού ασφαλείας .Στη μόνη περίπτωση που οι μηχανές
ανοικτής χτένας γίνονται πιο επιθετικές είναι αν κάποιος σπίλος (ελιά) ή κάποιο
μικρό απόστημα του δέρματος ( σπυρί ) ,περάσει ανάμεσα από τα δόντια της
ανοικτής χτένας ,όπου και θα κοπεί.Ούτε και πιο αποδοτικές είναι ,διότι για το δέρμα να πλησιάσει
όντως πιο κοντά στην απροστάτευτη κόψη της λεπίδας ,δηλαδή να καταφέρει να εισχωρήσει στα διάκενα ,
ανάμεσα από τα δόντια ,θα πρέπει να ασκηθεί αρκετή έως και υπερβολική πίεση στη μηχανή .

Εν κατακλείδι ,να σημειωθεί πως όπως αντιστοίχως υπάρχουν λιγότερο επιθετικές ή/και αποδοτικές
μηχανές κλειστής χτένας /ράβδου ασφαλείας,έτσι υπάρχουν και λιγότερο επιθετικές ή/και αποδοτικές
μηχανές ανοιχτής χτένας.


" Καλά όλα αυτά ...Αλλά τελικά σε τι υπερτερούν και σε τι μειονεκτούν οι μηχανές ανοιχτής χτένας σε σχέση με τις
υπόλοιπες υλοποιήσεις προστατευτικών ασφαλείας ; "

Μελετώντας διεξοδικά την ιστορία των μηχανών με ανοιχτή χτένα ,
προσωπικά κατέληξα σε κάποια συμπεράσματα που θα σημειώσω ευθύς αμέσως .

Οι πρώτες υλοποιήσεις αμφίκοπων μηχανών ( με πρώτη την Gillette " Double Ring " του 1903 )
ήταν όλες ανοικτής χτένας και παρέμειναν ανοικτής χτένας μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του '30 !
Αναφερόμαστε σε μια περίοδο της ιστορίας ,όπου οι συντριπτικά περισσότερες οικίες δεν είχαν καν παροχή νερού.
Όπου δεν υπήρχε η τεχνολογική δυνατότητα κατασκευής ανοξείδωτων ,ύπερ-αιχμηρών λεπίδων με ποικίλες επιστρώσεις.
Όπου οι ποιότητα των διαθέσιμων σαπουνιών για ξύρισμα δεν είχε καμία απολύτως σχέση με την αντίστοιχη των σημερινών.

Οι μηχανές ανοικτής χτένας και πιο πολύπλοκες ήταν στην κατασκευή τους ,
αλλά και πιο ευαίσθητες σε τυχόν στρέβλωση των δοντιών τους σε περίπτωση πτώσης ,
σε σχέση με της μηχανές ράβδου/δοκού ασφαλείας .
Κι όμως οι πρώτες επικράτησαν σχεδόν για τρεις δεκαετίες,
πριν αρχίσουν να εδραιώνονται σταδιακά οι δεύτερες !

Ήταν το γεγονός του "εναπομείναντος αφρού" που καθιέρωσε τη χρήση τους !
Εφόσον δεν υπήρχαν εύκαιρα τα σύγχρονα μέσα για άνετο ξύρισμα ( ήτοι τεχνολογικά προηγμένα σαπούνια και λεπίδες ),
το ξύρισμα απαιτούσε κινήσεις μικρών αλληλεπικαλυπτώμενων διαδρομών .
Το γεγονός πως η ανοικτή χτένα αφήνει πίσω της αρκετή ποσότητα αφρού στο δέρμα ,
ήταν κάτι που βοηθούσε τα μάλα τους άρρενες της εποχής εκείνης να ξυριστούν με κάποια ,
έστω υποτυπώδη για τα σύγχρονα δεδομένα ,άνεση.

Συνοψίζοντας ,οι μηχανές ανοικτής χτένας προσφέρουν :

- Αδιάκοπη και ανεμπόδιστη απόδοση,ασχέτως με τη συνεχόμενη συσσώρευση τμημάτων τριχωτού και αφρού .
- Εύκολη και ταχύτατη έκπλυση των συσσωρευμένων τμημάτων τριχωτού και αφρού .
- Ικανή ποσότητα εναπομείναντος αφρού στο δέρμα μετά τη εφαρμογή ( "πέρασμα" ) τους .

Σε ποιους απευθύνονται ;

Σε όλους ανεξαιρέτως ,αλλά εκείνοι οι άρρενες που αρέσκονται να ξυρίζονται με μικρές
και συχνά αλληλεπικαλυπτώμενες κινήσεις ή/και εκείνοι που συχνά
εφαρμόζουν "μερεμέτια" ( buffering ) ,θα εκτιμήσουν δεόντως τα προτερήματα
της ανοικτής χτένας .

Που υστερούν έναντι των υπόλοιπων υλοποιήσεων προστατευτικών ασφαλείας ;

- Είναι πιο ευαίσθητες σε περίπτωση πτώσης / κρούσης.
Τα δόντια είτε στραβώνουν ,είτε σπάνε αν η μηχανή γλιστρήσει από τα χέρια του χειριστή της
και πέσει .
- Ανάλογα με το σχεδιασμό της χτένας και την ποιότητα της κατασκευής,
ορισμένες υλοποιήσεις ανοικτής χτένας μπορούν να αποδειχτούν αρκετά "τραχιές" μηχανές ,
ειδικά σε ευαίσθητη επιδερμίδα.
- Απαιτούν περισσότερο χρόνο για καθαρισμό .
- Ενδέχεται να αποδειχτούν αρκετά επιθετικές σε επιδερμίδες με σπίλους (ελιές) ή /και
αποστήματα ( λ.χ. ακμή ) .
- Οι μηχανές ανοικτής χτένας δεν είναι και η καταλληλότερες για ταχείες κινήσεις μεγάλης διαδρομής ,καθώς τα δόντια ενδέχεται να "αρπάξουν"/ "σκαλώσουν" σε τυχόν πτυχές ή ρυτιδώσεις του δέρματος . Επίσης δεν είναι κατάλληλες για ιδιαίτερες κινήσεις όπως J-hooks ή
Gillette slides . Οι μηχανές με ράβδο /δοκό ή αλλιώς "μπάρα " ασφαλείας ( solid / safety bar ) είναι οι πλέον κατάλληλες για και εναρμονισμένες με τις προαναφερθείσες τεχνικές.


Αυτά τα ολίγα από εμέ για τις μηχανές με ανοικτή χτένα.
Επιθυμία του γράφοντος αποτελεί να παρουσιαστούν στη συνέχεια του νήματος και να συζητηθούν περαιτέρω οι απόψεις συνξυριστών που αρέσκονται στη χρήση τους.